Động thái đằng sau cơn sốt phát hành coin của Pump.fun: Rút lui và bắt dao rơi

Gần đây, việc phát hành token của Pump.fun đã trở thành tâm điểm của thị trường. Sự kiện này đã được ấp ủ từ tháng 6, liên tục phát triển giữa những kỳ vọng và hoài nghi, và cuối cùng chính thức diễn ra vào ngày 12 tháng 7. Mặc dù thị trường có nhiều hoài nghi về việc định giá 40 tỷ USD của nó, nhưng từ dữ liệu thực tế cho thấy, sự nhiệt tình của các nhà đầu tư vẫn rất cao. Phần công khai đã bị mua sạch chỉ trong 12 phút, thậm chí có nhà đầu tư đã bày tỏ sự không hài lòng trên mạng xã hội vì đã bỏ lỡ cơ hội.

Hiện tại, Pump.fun đã đưa ra một bản báo cáo tương đối đáng hài lòng. Sau khi ra mắt, giá token đã có xu hướng tăng trưởng ổn định. Hôm nay, Pump.fun cũng đã công bố việc lần đầu tiên sử dụng phí giao dịch để thực hiện việc mua lại token. Tuy nhiên, liệu giá coin có thể duy trì ở mức cao trong thời gian dài vẫn là câu hỏi trong lòng nhiều người.

Trong đợt thị trường tăng giá này, Pump.fun chắc chắn là một trong những ứng dụng được chú ý nhất. Nó đã thành công trong việc đưa đồng MEME lên tầm cao mới, với ý tưởng phát hành công bằng và mô hình vận hành tiện lợi đã hoàn toàn phá vỡ ngưỡng cao của mô hình phát hành truyền thống. Chỉ cần 3 đô la là có thể tạo ra một đồng coin, triển vọng hấp dẫn này vẫn giữ được sức hút rất lớn ngay cả khi cơn sốt MEME đang dần giảm.

Xét về cơ chế, Pump.fun không có giai đoạn presale và private sale, toàn bộ quy trình được định giá bởi hợp đồng thông minh, thậm chí còn thiết lập cơ chế tốt nghiệp. Khi vốn hóa thị trường đạt 69.000 USD, tự động tạo ra một bể thanh khoản trên sàn giao dịch phi tập trung, quy trình niêm yết gần như hoàn toàn tự động này được thị trường hoan nghênh, cũng khiến Pump.fun trở thành một trong những nguồn thu nhập mạnh mẽ nhất trong đợt thị trường này.

Kể từ khi ra mắt vào tháng 1 năm 2024, số lượng token phát hành của Pump.fun đã đạt 11.44 triệu, số địa chỉ sử dụng vượt quá 22 triệu, tổng doanh thu đạt gần 720 triệu USD. Trong đó, doanh thu phí giao dịch cao nhất trong một ngày đạt 5.43 triệu USD, đỉnh doanh thu trong một ngày thậm chí lên tới 15.88 triệu USD. Có thể nói, phần lớn lợi nhuận của thị trường MEME đợt này đã được Pump.fun thu về và thúc đẩy sự phát triển của hệ sinh thái Solana.

Tuy nhiên, dự án này khởi đầu từ MEME đột ngột thông báo phát hành coin, gây ra cuộc thảo luận rộng rãi trên thị trường. Tin đồn phát hành coin của Pump.fun lần đầu tiên xuất hiện vào tháng 2 năm nay, khi có thông tin cho rằng họ dự định phát hành coin trên sàn giao dịch tập trung, thậm chí đã chuẩn bị đầy đủ tài liệu phát hành, nhưng sau đó đã bị hoãn lại do biến động thị trường. Vào tháng 6, tin đồn phát hành coin lại dấy lên, có phương tiện truyền thông báo cáo rằng Pump.fun dự định huy động 1 tỷ USD thông qua việc bán token, với định giá đạt 4 tỷ USD.

Vào ngày 10 tháng 7, Pump.fun chính thức thông báo sẽ khởi động đợt phát hành công khai token gốc PUMP vào lúc 22:00 ngày 12 tháng 7, đồng thời airdrop cũng sẽ bắt đầu. Kế hoạch này dự kiến phát hành 1500 tỷ coin, với giá đơn vị là 0.004 USDT, chiếm 15% tổng cung (1 triệu tỷ coin ). Theo ước tính giá trị 4 tỷ đô la, dự kiến huy động 600 triệu đô la. Do lý do tuân thủ, người dùng tại Vương quốc Anh và Hoa Kỳ không được phép tham gia bán hàng này.

Trong thiết kế kinh tế học token PUMP, 33% được sử dụng cho phát hành công khai, 24% cho khuyến khích cộng đồng và hệ sinh thái, 20% phân bổ cho đội ngũ, 2.4% cho quỹ hệ sinh thái, 2% thuộc về quỹ, 13% phân bổ cho các nhà đầu tư hiện tại, 3% cho các hoạt động livestream, 2.6% cho thanh khoản và sàn giao dịch.

Tuy nhiên, so với sự kỳ vọng phát hành coin trước đó, khi gần đến ngày phát hành, thị trường lại xuất hiện tiếng nói chung cho sự bi quan. Cuộc tranh cãi chủ yếu xoay quanh định giá 4 tỷ USD. Cần biết rằng, gần đây, đồng stablecoin hàng đầu Circle niêm yết trên sàn chứng khoán New York cũng chỉ có định giá khoảng 7 tỷ USD. Một ứng dụng trên chuỗi lại đưa ra định giá 4 tỷ USD, thậm chí vượt qua hầu hết các giao thức DeFi blue-chip hiện tại, khiến thị trường cảm thấy rằng nó đã rút cạn thanh khoản trong tương lai.

Điều quan trọng hơn là, môi trường thị trường hiện tại đã thay đổi. Nhìn chung thị trường tiền điện tử hiện tại, ngoại trừ sự phục hồi nhẹ trong vài ngày gần đây, hầu hết các đồng coin và token MEME đều có hiệu suất khá ảm đạm. Từ khối lượng giao dịch có thể thấy rõ, theo dữ liệu, Pump.fun đã đạt đỉnh khối lượng giao dịch 5,44 triệu đô la vào ngày 23 tháng 1 năm 2025, sau đó cơ bản xuất hiện xu hướng giảm mạnh. Khối lượng giao dịch hàng ngày gần đây ổn định trong khoảng dưới 700.000 đô la, giảm 87,2% so với mức cao nhất. Về số lượng tạo token, số lượng tạo trong một ngày đã giảm từ mức đỉnh 70.000 xuống còn khoảng 30.000, gần như bị giảm một nửa. Tỷ lệ tốt nghiệp token còn thấp đến kinh ngạc, năm 2024 từng có tỷ lệ tốt nghiệp 1,6%, nhưng hiện tại đã giảm xuống dưới 1%. Những dữ liệu này hoàn toàn chứng minh rằng độ nóng của thị trường MEME đang nhanh chóng suy giảm, nhiệt huyết tham gia của người dùng cũng đang giảm nhanh chóng.

Mặc dù Pump.fun rất mạnh mẽ, nhưng về bản chất nó chỉ là một công cụ, cần dựa vào độ nóng của thị trường MEME. Đây cũng là một trong những lý do khiến thị trường nghi ngờ về giá trị của nó.

Mặt khác, quy mô thị trường đang thu hẹp, nhưng các đối thủ lại đang nổi lên. Pump.fun, từng một thời độc chiếm vị trí hàng đầu, gần đây cũng phải đối mặt với áp lực. Gần đây, đối thủ letsbonk.fun với BONK làm chủ đề phát triển nhanh chóng, nhiều lần vượt qua số lượng phát hành token của Pump.fun, một thời chiếm vị trí thị phần số một. Mặc dù Pump.fun đã nhanh chóng phản công, nhưng cuộc cạnh tranh giữa hai bên vẫn rất gay gắt, không thể phủ nhận rằng vị trí dẫn đầu của Pump.fun đang bị đe dọa.

Chính vì những yếu tố này, định giá 4 tỷ USD của Pump.fun đã bị nghi ngờ nghiêm trọng. Sau khi có tin đồn phát hành coin vào tháng 6, thị trường đã xuất hiện tâm lý tránh rủi ro, các đồng MEME phổ biến trong hệ sinh thái Solana đã đồng loạt điều chỉnh, dòng tiền nhanh chóng rút ra. Có người trong ngành thậm chí đã nói rằng ICO lần này giống như một cuộc thoái vốn hơn là một kế hoạch phát triển lâu dài, một nhà nghiên cứu tiền điện tử còn chỉ ra rằng Pump.fun đang diễn ra một "cuộc thu hoạch" hoàn toàn.

Thú vị là, vào tháng 3 năm 2024, đồng sáng lập của Pump.fun đã tuyên bố trên mạng xã hội rằng mỗi lần phát hành trước là một trò lừa đảo. Và thật trùng hợp, Pump.fun chọn phát hành coin dưới hình thức pre-sale, diễn ra một màn tự vả. Tổng số lượng phát hành coin huy động được 33%, trong đó vòng gọi vốn riêng cho các tổ chức chiếm 18%, vòng công khai chiếm 15%, tất cả coin sẽ được mở khóa hoàn toàn vào ngày đầu tiên lên sàn.

Từ kết quả cuối cùng来看, mặc dù những người trong ngành không lạc quan, nhưng thái độ của các nhà đầu tư và tổ chức hoàn toàn khác biệt. Từ tình hình công khai, chỉ sau 12 phút, token PUMP đã hoàn thành mức huy động 500 triệu đô la. Nhiều sàn giao dịch lớn đã tham gia vào việc huy động công khai PUMP. Theo dữ liệu, số lượng địa chỉ ví tham gia bán trước trên trang web Pump.fun và hoàn thành KYC là 23,959, số lượng địa chỉ ví mua thành công là 10,145, với mức mua trung bình là 44,209 đô la. 89.7% của đợt bán trước token PUMP đã được hoàn thành qua trang web chính thức, trong khi tổng số lượng bán ra từ các sàn giao dịch chỉ chiếm 10.3%. Trong số các địa chỉ bán trước trên trang web chính thức, người dùng nhỏ lẻ là nhóm chính, với 5,758 người đã mua PUMP dưới 1,000 đô la, trong khi số lượng địa chỉ có mức mua trên 1 triệu đô la là 202, cũng cho thấy sự nhiệt tình của các tổ chức.

Toàn bộ quá trình hoàn hảo giải thích tâm lý mâu thuẫn đặc trưng của thị trường tiền điện tử. Do một số sàn giao dịch công khai gặp vấn đề kỹ thuật khiến người dùng khó hoàn thành việc đăng ký, thậm chí khiến nhiều người dùng bày tỏ sự không hài lòng trên mạng xã hội. Vào thời điểm đó, về hiệu suất tiếp theo của PUMP, cộng đồng cũng đã tạo ra nhiều tranh cãi. Một bên cho rằng định giá quá cao, sau khi hiệu ứng đèn sân khấu kết thúc chắc chắn sẽ dẫn đến sụp đổ; bên còn lại lại cho rằng Pump là sản phẩm đại diện tiêu biểu nhất trong MEME, có logic doanh thu hoàn chỉnh và cơ sở nhận thức, sẽ không dễ dàng giảm giá.

Ở giai đoạn hiện tại, có vẻ như bên thứ hai đã tạm thời giành chiến thắng. Sau khi ra mắt vào ngày 15 tháng 7, PUMP mặc dù đã giảm từ 0,0065 đô la xuống 0,0042 đô la trong thời gian ngắn, nhưng sau khi dao động đã bắt đầu tăng trưởng, hiện báo 0,0066 đô la, so với mức giá huy động 0,004 đô la, tăng 55%, giá trị thị trường cũng từ 4 tỷ đô la tăng lên 6,6 tỷ đô la, mang lại một số lợi nhuận cho những người tham gia đăng ký.

Tất nhiên, phần tăng giá này cũng có yếu tố nhân tạo. Theo phân tích trên chuỗi, tính đến 8 giờ sáng hôm nay, Pump.fun đã bắt đầu sử dụng doanh thu phí giao dịch để mua lại PUMP sau khi phát hành coin. Trong 7 giờ qua, đã chuyển 187770 SOL doanh thu phí giao dịch vào địa chỉ chỉ định, mua PUMP rồi chuyển các token đã mua đến một địa chỉ khác để lưu trữ. Hiện tại đã sử dụng 111,953 SOL( tương đương khoảng 1.83 triệu đô la) để mua 30.4 tỷ PUMP, với giá trung bình là 0.006 đô la. Việc mua lại có thể hỗ trợ giá cả, nhưng cũng khó tránh khỏi việc gây ấn tượng như là tay trái chuyển sang tay phải. Tất nhiên, đối với những người nắm giữ, bất kể vì mục đích gì, chỉ cần có thể kéo giá lên, thì cũng đều là điều tốt.

Dù là để thoát khỏi thanh khoản hay chỉ đơn giản là để mang lại lợi ích cho cộng đồng, cuộc tranh cãi về định giá của Pump.fun phản ánh thực trạng hiện tại của thị trường. Những MEME từng nổi tiếng với tính thanh khoản giờ đây đang phải đối mặt với khó khăn tập thể, và nền kinh tế chú ý được quan tâm dường như đang dần trở thành một giả thuyết sai. Ngày nay, ngay cả những ứng dụng đại diện nhất cũng phải đi vào con đường phát hành coin, ngầm báo hiệu rằng câu chuyện sắp kết thúc. MEME cuối cùng sẽ đi về đâu, PUMP token chính là một cột mốc. Sự đặt cược của thị trường vào nó sẽ là quan sát hiệu quả về định giá của nền kinh tế chú ý. Giá token tăng, ít nhất cho thấy thị trường công nhận định giá của nó; trong khi giá token giảm, sẽ khiến mọi người suy nghĩ về ý nghĩa thực sự của thị trường MEME, và có thể gây ra nhiều tâm lý bán tháo hơn. Đây có thể cũng là một trong những lý do mà Pump.fun áp dụng chiến lược mua lại.

Trở lại câu hỏi ở tiêu đề, Pump.fun phát hành coin, cuối cùng ai đã kiếm được tiền? Không còn nghi ngờ gì, bên dự án đã kiếm được, những người tham gia công khai và riêng tư hiện tại cũng đã kiếm được, các nhà đầu tư lướt sóng ngắn hạn cũng đã kiếm được. Nhưng họ sẽ kiếm được đến khi nào, bên dự án có thể duy trì giá coin đến mức nào, vẫn là một điều chưa được biết rõ. Một số nhà đầu tư lớn đã bắt đầu chọn cách chốt lời. Theo dõi, một nhà đầu tư lớn đã chi tiêu 5 triệu USDC thông qua 5 ví để tham gia bán công khai PUMP, mua 1.25 tỷ PUMP, hôm nay đã bán hết với giá trung bình 0.0067 đô la, thu lợi 3.416 triệu đô la.

Mặt khác, trở lại với tình hình thực tế hiện tại, sự cải thiện của thị trường vĩ mô cũng sẽ ảnh hưởng đến thị trường MEME ở một mức độ nhất định. Các câu chuyện liên quan đến Ethereum đang trở nên mạnh mẽ, các đồng coin chính thống đứng đầu đã liên tục tăng giá, trực tiếp thúc đẩy sự bùng nổ của các dự án chất lượng trong hệ sinh thái Ethereum. Lấy ENS làm ví dụ, hôm nay đã tăng hơn 18%, lập kỷ lục cao nhất kể từ tháng 2 năm nay. Trong dài hạn, mặc dù hiện tại có nhiều bất ổn trên thị trường, nhưng khả năng giảm lãi suất có thể được dự đoán đã trên đường đến, thị trường altcoin có thể cũng hy vọng chào đón một đợt tăng nhỏ. MEME thì có khả năng thể hiện xu hướng phân cực, MEME chất lượng cao sẽ tăng do ảnh hưởng của sự luân chuyển trong ngành, trong khi các MEME còn lại có thể sẽ bị bỏ rơi do thanh khoản bị rút ra.

Theo con đường phát triển này, mặc dù những MEME có tính chất tương tự như kinh tế son môi và kinh tế xổ số sẽ mãi mãi tồn tại, nhưng cũng rất khó để có thể tạo ra cơn bão tài chính như năm 2024 trên thị trường.