Cuộc chiến thuật toán hợp đồng giữa CEX và DEX: Hyperliquid, Binance, OKX
Vào tháng 3 năm 2025, một cuộc hỗn loạn thị trường do hợp đồng JELLYJELLY gây ra đã bùng nổ trên nền tảng Hyperliquid. Giá hợp đồng đã tăng vọt 429% chỉ trong vài giờ, gần như kích hoạt việc thanh lý quy mô lớn. Nếu việc thanh lý xảy ra, các vị thế bán sẽ bị đưa vào kho lưu trữ thanh khoản trên chuỗi HLP, có thể gây ra khoản lỗ biến động lên tới hàng triệu đô la. Trong khi đó, một nền tảng giao dịch đã hiếm khi nhanh chóng ra mắt giao dịch hợp đồng vĩnh viễn JELLYJELLY.
Vào thời điểm quan trọng khi cuộc khủng hoảng sắp bùng phát, các xác thực viên Hyperliquid đã can thiệp bằng cách bỏ phiếu khẩn cấp, buộc phải gỡ bỏ, đóng vị thế và đóng băng các giao dịch, dẫn đến việc cộng đồng tiền điện tử đặt ra nghi vấn về các sàn giao dịch "phi tập trung". Sự kiện này không chỉ trở thành tâm điểm bàn luận mà còn phơi bày một vấn đề cốt lõi: Trên các nền tảng giao dịch phi tập trung, giá cả được quyết định bởi cái gì? Ai thực sự chịu rủi ro? Thuật toán có thực sự trung lập?
Bài viết này sẽ lấy sự kiện JELLYJELLY làm điểm khởi đầu, phân tích sâu về sự khác biệt về thuật toán của ba nền tảng chính trong cơ chế cốt lõi của hợp đồng vĩnh viễn - giá chỉ số, giá đánh dấu, tỷ lệ phí vốn - và khám phá triết lý tài chính và cơ chế truyền tải rủi ro đứng sau chúng. Chúng ta sẽ thấy những thuật toán khác nhau hình thành phong cách giao dịch, phục vụ cho các loại nhà giao dịch khác nhau, và quyết định khả năng tồn tại của nhà giao dịch trong cơn bão thị trường.
Đây không chỉ là một phân tích về công nghệ hợp đồng, mà còn là một cuộc chiến triết học về thiết kế trật tự thị trường.
Tổng quan về giao dịch hợp đồng vĩnh viễn
Giao dịch hợp đồng vĩnh viễn được cấu thành từ ba yếu tố:
Giá chỉ số: Theo dõi sự thay đổi giá trên thị trường giao ngay, là "neo lý thuyết". Hyperliquid gọi đây là giá Oracle (giá của Oracle).
Giá đánh dấu: Giá quyết định cho việc tính toán lợi nhuận chưa thực hiện, thanh lý và các sự kiện quan trọng khác.
Tỷ lệ vốn: Cơ chế kinh tế kết nối thế giới giao ngay và hợp đồng, dẫn dắt giá hợp đồng trở về với giá giao ngay.
Ai kiểm soát giá đánh dấu, người đó nắm quyền sinh sát của hợp đồng. Cốt lõi "phi tập trung" của Hyperliquid nằm ở: làm thế nào để đảm bảo giá đánh dấu không bị thao túng và có thể được xác minh. Hyperliquid tối ưu hóa dựa trên thuật toán của một nền tảng giao dịch, giúp giá có thể nhanh chóng trở lại giá thị trường trong điều kiện thị trường cực đoan và khi giao dịch trên sàn bị thao túng.
Thuật toán chi tiết so sánh
Giá chỉ số/Giá oracle
Giá của oracle Hyperliquid được xây dựng bởi các nút xác thực, sử dụng phương pháp trung vị có trọng số để chống lại sự biến động giá cực đoan, có khả năng chống thao túng tốt hơn, nhưng tần suất cập nhật khá chậm (mỗi 3 giây một lần). Thiết kế này nhằm loại bỏ các giá trị ngoại lệ và biến động, làm cho giá cả trở nên mượt mà hơn. Tần suất cập nhật chậm cũng là một cơ chế làm mượt, không nhất thiết là một điểm yếu.
Cơ chế giá đánh dấu
Thuật toán giá đánh dấu của một nền tảng giao dịch dựa trên hai nguyên tắc "tính mượt mà của giá" và "phản ánh độ sâu của thị trường", kết hợp giữa giá giữa của lệnh mua/bán hợp đồng, giá giao dịch và giá tác động. Thiết kế này giúp sự thay đổi của giá đánh dấu diễn ra một cách mượt mà, chống lại sự chèn ép, phù hợp với việc bố trí vốn lớn ổn định và chiến lược chênh lệch hệ thống.
Một nền tảng sử dụng phương pháp quyết liệt hơn, chỉ sử dụng giá giữa của lệnh mua một/lệnh bán một làm nguồn giá đánh dấu. Thuật toán này cực kỳ nhạy cảm với các giao dịch nhỏ, dễ gây ra biến động mạnh, phù hợp với các nhà giao dịch tần suất cao và thao tác ngắn hạn.
Cấu trúc giá đánh dấu của Hyperliquid kết hợp hai phương pháp trên, tích hợp ba nguồn giá: Giá Oracle và trung bình động theo chỉ số 150 giây của chênh lệch giá hợp đồng; trung bình của giá mua một, bán một và giá giao dịch cuối cùng của nền tảng; trung bình có trọng số của giá trung bình vĩnh viễn từ nhiều sàn giao dịch khác nhau. Cơ chế này tạo ra một mức độ "thuật toán dân chủ", tăng cường khả năng chống thao túng.
Thuật toán phí vốn
Hyperliquid đã giới thiệu chỉ số chênh lệch trong mô hình giá tác động và lãi suất cho vay trên một nền tảng giao dịch, sử dụng giá Oracle trong tính toán để gần gũi hơn với tình hình thực tế của thị trường. Chỉ số chênh lệch được lấy mẫu mỗi 5 giây, tính toán theo giá trị trung bình hàng giờ, để ngăn chặn sự dao động mạnh trong thời gian ngắn.
Để bù đắp cho điểm yếu về tốc độ hồi giá chậm, Hyperliquid áp dụng ba thiết lập đặc trưng:
Tỷ lệ phí vốn lên đến 4%/giờ trong trường hợp cực đoan.
Phí vốn dựa trên giá Oracle chứ không phải giá đánh dấu, để ngăn chặn thao túng giá.
Tỷ lệ phí vốn được thu mỗi giờ một phần tám, tăng tốc giá trở về.
Tỷ lệ phí vốn của một nền tảng giao dịch phụ thuộc vào chu kỳ thanh toán dài (thường là 8 giờ), kết hợp với độ sâu sổ lệnh và lãi suất vay, nhằm cung cấp chi phí vốn mượt mà và rõ ràng cho các nhà đầu tư tổ chức và các nhà giao dịch trung và dài hạn.
Thuật toán phí vốn của một nền tảng nào đó tương đối đơn giản, được tính toán dựa trên độ lệch giá giữa giá mua và giá bán, chu kỳ thanh toán khá dài, dẫn đến sự biến động mạnh của phí vốn, phù hợp với các chiến lược giao dịch ngắn hạn và tích cực.
Triết lý giao dịch đứng sau thuật toán
Một nền tảng giao dịch: Thiết kế của những người lý trí trong hệ thống
Ý tưởng cốt lõi là "làm cho thị trường có thể dự đoán được", phù hợp với trường phái tài chính định lượng và giả thuyết thị trường hiệu quả. Cơ chế được thể hiện qua cơ chế làm mượt giá đánh dấu, mô hình hóa tỷ lệ phí vốn tinh vi, và các cơ chế đệm rủi ro đa lớp. Thiết kế này thu hút các nhà đầu tư tổ chức và các nhà giao dịch trung và dài hạn tìm kiếm lợi nhuận ổn định, rủi ro có thể kiểm soát.
Nền tảng nào đó: Thiết kế của người có bản năng giao dịch
Thiết kế chiến lược gần với "nhanh, mạnh, chính xác", triết lý là "thị trường là sự phản ánh của bản chất con người". Cơ chế thể hiện ở tính nhạy cảm cao của giá niêm yết, sự biến động cao của tỷ lệ phí vốn và cơ chế thanh lý nhanh. Thiết kế này thu hút các nhà giao dịch tần suất cao, "nhóm cắm ghim" và các nhà giao dịch ngắn hạn.
Hyperliquid: Thiết kế của những người theo chủ nghĩa cấu trúc trên chuỗi
Cố gắng tạo ra một mô hình tài chính mới với quản trị phi tập trung + cơ chế giá có thể lập trình. Triết lý cốt lõi là: thuật toán không phải là dự đoán thị trường, mà là thiết lập trật tự. Cơ chế được thể hiện qua giá đồng thuận của các xác thực viên, HLP Vault bảo đảm, tỷ lệ phí vốn cao và giới hạn cực đoan, tính minh bạch trên chuỗi, v.v. Thiết kế này thu hút những nhà giao dịch tìm kiếm cách tái xây dựng hệ thống tin cậy thông qua mã có thể xác minh và quản trị phân tán.
Kết luận
Thiết kế thuật toán của các nền tảng khác nhau phản ánh sự hiểu biết và cách tin tưởng khác nhau về bản chất của thị trường. Một nền tảng giao dịch chọn "ổn định" làm neo, một nền tảng khác chọn "biến động" làm neo, trong khi Hyperliquid cố gắng thiết lập một cơ chế tin cậy mới thông qua hợp đồng trên chuỗi.
Tuy nhiên, sự kiện JELLYJELLY cho thấy rằng ngay cả hệ thống phi tập trung cũng có thể cần can thiệp của con người trong những tình huống cực đoan. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng không có hệ thống hoàn hảo, nhưng chúng ta có thể thiết kế ra những hệ thống có khả năng tự sửa chữa liên tục trong sự không hoàn hảo.
Trong thế giới tài chính tương lai, thuật toán sẽ tiếp tục mở rộng ảnh hưởng của mình. Nhưng chúng ta phải nhận ra rằng, đằng sau mỗi logic được viết vào mã đều ẩn chứa những phán đoán về giá trị. Dù là theo đuổi tự do, công bằng hay minh bạch, con người cuối cùng có thể đang theo đuổi một ảo giác về trật tự.
Hãy luôn giữ lòng tôn trọng đối với thị trường, nhận thức rằng mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về giá trị của mình. Trong hệ sinh thái tài chính phức tạp này, việc hiểu rõ triết lý thiết kế của các nền tảng khác nhau và lựa chọn chiến lược giao dịch phù hợp với bản thân là cách tốt nhất để linh hoạt trong thị trường đầy biến động.
Trang này có thể chứa nội dung của bên thứ ba, được cung cấp chỉ nhằm mục đích thông tin (không phải là tuyên bố/bảo đảm) và không được coi là sự chứng thực cho quan điểm của Gate hoặc là lời khuyên về tài chính hoặc chuyên môn. Xem Tuyên bố từ chối trách nhiệm để biết chi tiết.
11 thích
Phần thưởng
11
6
Chia sẻ
Bình luận
0/400
LayerZeroEnjoyer
· 08-05 09:38
Ừm... cái gọi là dex cũng không decentralized đến vậy đâu.
CEX và DEX trong cuộc chiến: Phân tích sự khác biệt về thuật toán hợp đồng tương lai vĩnh cửu và quản lý rủi ro
Cuộc chiến thuật toán hợp đồng giữa CEX và DEX: Hyperliquid, Binance, OKX
Vào tháng 3 năm 2025, một cuộc hỗn loạn thị trường do hợp đồng JELLYJELLY gây ra đã bùng nổ trên nền tảng Hyperliquid. Giá hợp đồng đã tăng vọt 429% chỉ trong vài giờ, gần như kích hoạt việc thanh lý quy mô lớn. Nếu việc thanh lý xảy ra, các vị thế bán sẽ bị đưa vào kho lưu trữ thanh khoản trên chuỗi HLP, có thể gây ra khoản lỗ biến động lên tới hàng triệu đô la. Trong khi đó, một nền tảng giao dịch đã hiếm khi nhanh chóng ra mắt giao dịch hợp đồng vĩnh viễn JELLYJELLY.
Vào thời điểm quan trọng khi cuộc khủng hoảng sắp bùng phát, các xác thực viên Hyperliquid đã can thiệp bằng cách bỏ phiếu khẩn cấp, buộc phải gỡ bỏ, đóng vị thế và đóng băng các giao dịch, dẫn đến việc cộng đồng tiền điện tử đặt ra nghi vấn về các sàn giao dịch "phi tập trung". Sự kiện này không chỉ trở thành tâm điểm bàn luận mà còn phơi bày một vấn đề cốt lõi: Trên các nền tảng giao dịch phi tập trung, giá cả được quyết định bởi cái gì? Ai thực sự chịu rủi ro? Thuật toán có thực sự trung lập?
Bài viết này sẽ lấy sự kiện JELLYJELLY làm điểm khởi đầu, phân tích sâu về sự khác biệt về thuật toán của ba nền tảng chính trong cơ chế cốt lõi của hợp đồng vĩnh viễn - giá chỉ số, giá đánh dấu, tỷ lệ phí vốn - và khám phá triết lý tài chính và cơ chế truyền tải rủi ro đứng sau chúng. Chúng ta sẽ thấy những thuật toán khác nhau hình thành phong cách giao dịch, phục vụ cho các loại nhà giao dịch khác nhau, và quyết định khả năng tồn tại của nhà giao dịch trong cơn bão thị trường.
Đây không chỉ là một phân tích về công nghệ hợp đồng, mà còn là một cuộc chiến triết học về thiết kế trật tự thị trường.
Tổng quan về giao dịch hợp đồng vĩnh viễn
Giao dịch hợp đồng vĩnh viễn được cấu thành từ ba yếu tố:
Giá chỉ số: Theo dõi sự thay đổi giá trên thị trường giao ngay, là "neo lý thuyết". Hyperliquid gọi đây là giá Oracle (giá của Oracle).
Giá đánh dấu: Giá quyết định cho việc tính toán lợi nhuận chưa thực hiện, thanh lý và các sự kiện quan trọng khác.
Tỷ lệ vốn: Cơ chế kinh tế kết nối thế giới giao ngay và hợp đồng, dẫn dắt giá hợp đồng trở về với giá giao ngay.
Ai kiểm soát giá đánh dấu, người đó nắm quyền sinh sát của hợp đồng. Cốt lõi "phi tập trung" của Hyperliquid nằm ở: làm thế nào để đảm bảo giá đánh dấu không bị thao túng và có thể được xác minh. Hyperliquid tối ưu hóa dựa trên thuật toán của một nền tảng giao dịch, giúp giá có thể nhanh chóng trở lại giá thị trường trong điều kiện thị trường cực đoan và khi giao dịch trên sàn bị thao túng.
Thuật toán chi tiết so sánh
Giá chỉ số/Giá oracle
Giá của oracle Hyperliquid được xây dựng bởi các nút xác thực, sử dụng phương pháp trung vị có trọng số để chống lại sự biến động giá cực đoan, có khả năng chống thao túng tốt hơn, nhưng tần suất cập nhật khá chậm (mỗi 3 giây một lần). Thiết kế này nhằm loại bỏ các giá trị ngoại lệ và biến động, làm cho giá cả trở nên mượt mà hơn. Tần suất cập nhật chậm cũng là một cơ chế làm mượt, không nhất thiết là một điểm yếu.
Cơ chế giá đánh dấu
Thuật toán giá đánh dấu của một nền tảng giao dịch dựa trên hai nguyên tắc "tính mượt mà của giá" và "phản ánh độ sâu của thị trường", kết hợp giữa giá giữa của lệnh mua/bán hợp đồng, giá giao dịch và giá tác động. Thiết kế này giúp sự thay đổi của giá đánh dấu diễn ra một cách mượt mà, chống lại sự chèn ép, phù hợp với việc bố trí vốn lớn ổn định và chiến lược chênh lệch hệ thống.
Một nền tảng sử dụng phương pháp quyết liệt hơn, chỉ sử dụng giá giữa của lệnh mua một/lệnh bán một làm nguồn giá đánh dấu. Thuật toán này cực kỳ nhạy cảm với các giao dịch nhỏ, dễ gây ra biến động mạnh, phù hợp với các nhà giao dịch tần suất cao và thao tác ngắn hạn.
Cấu trúc giá đánh dấu của Hyperliquid kết hợp hai phương pháp trên, tích hợp ba nguồn giá: Giá Oracle và trung bình động theo chỉ số 150 giây của chênh lệch giá hợp đồng; trung bình của giá mua một, bán một và giá giao dịch cuối cùng của nền tảng; trung bình có trọng số của giá trung bình vĩnh viễn từ nhiều sàn giao dịch khác nhau. Cơ chế này tạo ra một mức độ "thuật toán dân chủ", tăng cường khả năng chống thao túng.
Thuật toán phí vốn
Hyperliquid đã giới thiệu chỉ số chênh lệch trong mô hình giá tác động và lãi suất cho vay trên một nền tảng giao dịch, sử dụng giá Oracle trong tính toán để gần gũi hơn với tình hình thực tế của thị trường. Chỉ số chênh lệch được lấy mẫu mỗi 5 giây, tính toán theo giá trị trung bình hàng giờ, để ngăn chặn sự dao động mạnh trong thời gian ngắn.
Để bù đắp cho điểm yếu về tốc độ hồi giá chậm, Hyperliquid áp dụng ba thiết lập đặc trưng:
Tỷ lệ phí vốn của một nền tảng giao dịch phụ thuộc vào chu kỳ thanh toán dài (thường là 8 giờ), kết hợp với độ sâu sổ lệnh và lãi suất vay, nhằm cung cấp chi phí vốn mượt mà và rõ ràng cho các nhà đầu tư tổ chức và các nhà giao dịch trung và dài hạn.
Thuật toán phí vốn của một nền tảng nào đó tương đối đơn giản, được tính toán dựa trên độ lệch giá giữa giá mua và giá bán, chu kỳ thanh toán khá dài, dẫn đến sự biến động mạnh của phí vốn, phù hợp với các chiến lược giao dịch ngắn hạn và tích cực.
Triết lý giao dịch đứng sau thuật toán
Một nền tảng giao dịch: Thiết kế của những người lý trí trong hệ thống
Ý tưởng cốt lõi là "làm cho thị trường có thể dự đoán được", phù hợp với trường phái tài chính định lượng và giả thuyết thị trường hiệu quả. Cơ chế được thể hiện qua cơ chế làm mượt giá đánh dấu, mô hình hóa tỷ lệ phí vốn tinh vi, và các cơ chế đệm rủi ro đa lớp. Thiết kế này thu hút các nhà đầu tư tổ chức và các nhà giao dịch trung và dài hạn tìm kiếm lợi nhuận ổn định, rủi ro có thể kiểm soát.
Nền tảng nào đó: Thiết kế của người có bản năng giao dịch
Thiết kế chiến lược gần với "nhanh, mạnh, chính xác", triết lý là "thị trường là sự phản ánh của bản chất con người". Cơ chế thể hiện ở tính nhạy cảm cao của giá niêm yết, sự biến động cao của tỷ lệ phí vốn và cơ chế thanh lý nhanh. Thiết kế này thu hút các nhà giao dịch tần suất cao, "nhóm cắm ghim" và các nhà giao dịch ngắn hạn.
Hyperliquid: Thiết kế của những người theo chủ nghĩa cấu trúc trên chuỗi
Cố gắng tạo ra một mô hình tài chính mới với quản trị phi tập trung + cơ chế giá có thể lập trình. Triết lý cốt lõi là: thuật toán không phải là dự đoán thị trường, mà là thiết lập trật tự. Cơ chế được thể hiện qua giá đồng thuận của các xác thực viên, HLP Vault bảo đảm, tỷ lệ phí vốn cao và giới hạn cực đoan, tính minh bạch trên chuỗi, v.v. Thiết kế này thu hút những nhà giao dịch tìm kiếm cách tái xây dựng hệ thống tin cậy thông qua mã có thể xác minh và quản trị phân tán.
Kết luận
Thiết kế thuật toán của các nền tảng khác nhau phản ánh sự hiểu biết và cách tin tưởng khác nhau về bản chất của thị trường. Một nền tảng giao dịch chọn "ổn định" làm neo, một nền tảng khác chọn "biến động" làm neo, trong khi Hyperliquid cố gắng thiết lập một cơ chế tin cậy mới thông qua hợp đồng trên chuỗi.
Tuy nhiên, sự kiện JELLYJELLY cho thấy rằng ngay cả hệ thống phi tập trung cũng có thể cần can thiệp của con người trong những tình huống cực đoan. Điều này nhắc nhở chúng ta rằng không có hệ thống hoàn hảo, nhưng chúng ta có thể thiết kế ra những hệ thống có khả năng tự sửa chữa liên tục trong sự không hoàn hảo.
Trong thế giới tài chính tương lai, thuật toán sẽ tiếp tục mở rộng ảnh hưởng của mình. Nhưng chúng ta phải nhận ra rằng, đằng sau mỗi logic được viết vào mã đều ẩn chứa những phán đoán về giá trị. Dù là theo đuổi tự do, công bằng hay minh bạch, con người cuối cùng có thể đang theo đuổi một ảo giác về trật tự.
Hãy luôn giữ lòng tôn trọng đối với thị trường, nhận thức rằng mỗi người đều phải chịu trách nhiệm về giá trị của mình. Trong hệ sinh thái tài chính phức tạp này, việc hiểu rõ triết lý thiết kế của các nền tảng khác nhau và lựa chọn chiến lược giao dịch phù hợp với bản thân là cách tốt nhất để linh hoạt trong thị trường đầy biến động.